Dünyada çok fazla kedi türü olduğunu biliyor musunuz? Sizler için kedi dostlarımızın türlerini inceledik. Gelin beraber bakalım.
Dünyada çok fazla kedi türü olduğunu biliyor musunuz? Sizler için kedi dostlarımızın türlerini inceledik. Gelin beraber bakalım.
And kedisi ya da bilimsel adıyla Leopardus Jacobitus, Güney Amerika’ya özgü vahşi bir kedi türüdür. Oreailurus Jacobita adıyla da bilinen bu kediler zorlu iklim ve doğa koşullarına sahip olan And Dağlarında yaşadıkları için And kedisi ismini almışlardır. Evcilleştirilmesi mümkün olmayan And kedilerinin sayıları da oldukça azdır ve nesilleri tükenme tehlikesi ile karşı karşıyadır. Yine türleri tahdit altında vahşi bir kedi türü olan Pampa kedisiyle And kedisi benzer özellikler gösterdikleri için araştırmacıların bu iki vahşi türü ayırmaları oldukça zor olmuştur. Ama yapılan çalışmalar ve doğal gözlemler sonunda And kedilerinin Pampa kedilerinden farklı bir tür olduğu anlaşılmıştır. Zira And kedisi Pampa kedisinden daha fazla ve uzun tüylü bir türdür. Muhteşem desenleri birbirine benzese de kürk ve yüzlerinde de birçok farklılık bulunmaktadır. Bu iki tür kedinin akraba olduklarına dair bir işaret de bulunamamıştır.
Bilimsel adı Otocolobus Manul olan Pallas kedileri kısaca Manul adıyla da bilinir. Pallas ismini ise 18. yüzyılda bu kedileri keşfeden Alman doğa bilimci Peter Simon Pallas’tan almışlardır. Rusya ile Çin arasında kalan Orta Asya coğrafyasında geniş bir yayılım alanları bulunan Manul kedileri bozkırlar ile dağlık alanlarda yaşamlarını sürdürürler. Pallas kedileri vahşi kedilerdir ve türleri tehlike altındadır. Bunun nedeni bu vahşi hayvanların doğal yaşam alanlarının azalması ve avlandıkları canlıların sayısının eksilmesidir. Ayrıca Manul kedileri kürkleri için insanlar tarafından da avlanmaktadır. Bu nedenle Rusya’da koruma altına alınan bu vahşi hayvanlarla ilgili 2016 yılında türlerinin yok olmasını engellemek adına da çalışmalar başlatılmıştır.
Vahşi kedi türlerinden biri olan Pampa kedisi bilimsel adıyla Leopardus Colocolo; uzun bacakları, iri patileri ve yumuşak kürkünü kaplayan muhteşem desenleriyle büyüleyici bir canlıdır. Güney Amerika’nın farklı bölgelerini mesken tutan bu hayvanların doğal yaşam alanları steplerdir. Güney Amerika kıyılarında da rastlanılan Pampa kedileri ormanlarda da hayat sürmeyi severler. Bu kedilerin üç türü bulunur. İlki Leopardus Colocolo adını alan ve en bilinen türüdür. Pampa kedilerinin bu cinsi iri yapıda olur ve daha çok Şili’nin And bölgesinde yaşarlar. Orta büyüklükte olan Leopardus Pajeros Ekvador, Arjantin ve Patagonya kıyılarında yaşam sürer. Paraguay, Brezilya ve Uruguay’da rastlanılan en küçük Pampa kedisi türüne ise Leopardus Braccatus adı verilmiştir. Bu vahşi kediler türleri tehdit altında olduğu için korumaya alınmışlardır.
Bilimsel adı Felis Margarita olan Kum Kedisi, adını yaşadığı çöllerden alır. Orta Doğu ve Kuzey Afrika coğrafyasında Arap Kum Kedisi olarak da anılan bu canlılar çöl yaşamına adapte olmuş vahşi kedilerdir. Orta Asya çöllerinde de türlerine rastlanılan Kum Kedileri, Benekli Kedi olarak da anılır. Bu sevimli kediler evcil kedilerden daha küçük boyutlarda olmaları nedeniyle üretilmek istenmiştir. Ama Kum Kedileri insanlarla ilişki kurmaktan kaçınan ve vahşi doğada yaşadıkları için çöl bünyesindeki küçük canlılarla beslenen hayvanlardır. Kuş, haşere ve hatta yılan avlama konusunda çok başarılıdırlar. Bu başarının sırrı ise gövdelerine ve başlarına kıyasla çok büyük ve geniş bir yapıya sahip olan kulaklarıdır. Kum kedilerinin özel kulak yapısı kulağın içine kum kaçmaması ve harika bir işitme duyusu anlamına gelir. Zira Kum kedileri görüşü kısıtlayan çöl ortamında avlarının ve tehlikenin sesini duyarak hayatta kalmaya devam ederler.
Dünyanın en zeki kedilerinden biri olan Korat kedileri, aynı zamanda nadir cinsler arasında yer alır. Mavi – gri kürkleri ve parlak, güzel gözleriyle büyüleyen bu kediler Siyam kedileri gibi Tayland kökenlidirler. Çok eski bir kedi ırkı olan Korat kedilerinin tarihini 14. yüzyıla kadar takip etmek mümkündür. Taylandlılar tarafından kutsal sayılan bu sevimli kedilerin insanlara şans getirdiğine inanılmaktaydı. Tayland’ın yerel sembollerinden bir sayılan Koratlar Avrupalıların da ilgisini çekmiş, 1950’li yılların sonunda İngiltere’ye getirilmişlerdir. Buradaki üretim faaliyetlerinin ardından sayılarında artış olan bu kedilerin ünü Avrupa kıtasının da sınırlarını aşarak Amerika Birleşik Devletleri’ne ulaştı ve Korat kedileri 1966 yılında ayrı bir ırk olarak tanındı. Zekâsı ve güzelliği ile kedi severlerin kalbinde ayrı bir yeri bulunan Korat cinsi halen çok nadir bulunuyor ve ülkemizde sahiplenilmesi en zor kedilerin arasında yer alıyor.
En çarpıcı özellikleri pürüzsüz derileri, kısacık bacakları ve koca kulakları olan Dwelf kedileri tüysüz kedi türleri arasında yer alırlar. Doğal bir kedi cinsi olmayan ve insan eliyle üretilen Dwelf kedisi Sfenks kedileri, Munchkin kedileri ve Amerikan Curl kedilerinin melezlenmesiyle elde edilmiş bir türdür. Dwelf ya da namı diğer Elf kedileri Amerikan Curl kedileri gibi kıvrık kulaklı değildir. Hatta aşırı büyük olan kulaklarının görüntüsü bu kedilerin “Elf” adını almalarını sağlamıştır. Kısa bacakları Munchkin kedilerinden miras olsa da Elf kedilerinin bacakları Munchkin kedilerininkinden biraz daha uzundur. Tüysüz derileri ise atalarından biri olan Sfenks kedilerinin kopyası gibidir. Elf kedi cinsi yeni bir ırk sayılır. 2009 yılında yetiştirilmeye başlanan bu kediler henüz resmi bir kedi ırkı olarak kabul edilmemişlerdir.
Yumuşacık uzun tüyleri, tombul yüzleri ve güzel gözleriyle çok sevimli bir görünüme sahip olan British Longhair kedi ırkı uyumlu ve sevecen karakter yapısıyla da kedi cinsleri arasında en sevilenleri olarak öne çıkıyor. British Shorthair kedilerinin uzun tüylü bir türü olarak bilinen bu göz alıcı bir kedi ırkının tarihinin çok eski dönemlere dayandığı düşünülmektedir. Mısır’dan güney Avrupa’ya getirilen uzun tüylü yerel kedilerin oradan İngiltere’ye taşındıkları ve British Shorthair kedileri ile melezlendikleri varsayımı hakimdir. Bu sürecin sonunda fiziksel nitelikleri ve karakter özellikleri bakımından British Shorthairlar’a benzeyen ama tüyleri farklı olan bir kedi cinsi üretilmiştir. Bu kedilerin uzun tüylerle kaplı bir kürke sahip olması da adlarının British Longhair olmasını sağlamıştır. Dünyada çok popüler olan British Longhair kedileri ülkemizde de son yıllarda bilinmektedir.
Demostic kedi ırkları içinde orta uzunluktaki tüyleri ile bilinen Domestic Medium Hair cinsi oldukça eğlenceli ve hareketli canlılardır. Tarihi çok eski zamanlara ve hatta milat öncesine dayanan bu kedilerin atalarının Mısırlılar tarafından evcilleştirildiği bilinmektedir. Bu tatlı kediler Kuzey Afrika’dan önce Avrupa’ya sonra da Amerika kıtasına deniz yoluyla taşınarak dünyaya yayılmışlardır. Gemi seyahatlerinde avcı niteliklerini kanıtlayarak başarılı şekilde kemirgen avı yapan Domestic Medium Hair kedileri melezlendiği için Domestic Longhair ve Domestic Shorthair kedilerinden çok daha farklı renk varyasyonlu tüylere sahip mensuplar edinmişlerdir. Tüylerindeki renk çeşitliliği Domestic Medium Hair cinsinin gözlerinde de görülmektedir. Yani pek çok değişik göz rengine sahip Domestic Medium Hair kedisi mevcuttur. Amerika kıtasında çok sevilen bu kediler son yıllarda dünyada da epey tanınmışlardır.
İlk bakıldığında tekir kedilere benzeyen Domestic Shorthair kedileri şık desenleri, çarpıcı kürkleri ve iri gözleri ile dikkat çekerler. Amerikan Shorthair kedileri ile akraba olan bu kediler British Shorthair kedileriyle de ortak kökenlere sahiplerdir. Tarihi Mısır’a dayandığı düşünülen Domestic Shorthairlar’ın çok eski bir kedi türü olduğu sanılmaktadır. Bazı görüşlere göre ise Domestic Shorthair kedisi Avrupa kökenlidir ve Amerika Birleşik Devletleri’ne getirilmiştir. Geçmişte fare ve diğer haşerelerle mücadele için kullanılan bu kedi cinsi günümüzde Amerika’nın en popüler evcilleri arasında yer alır. Bu denli popüler olmalarının nedeni ise sevimlilikleri, uyumlu karakter yapıları ve keskin zekalarıdır.
Oselo kedisi, Güney Amerika ile başta Teksas olmak üzere Amerika Birleşik Devletleri’nin güney eyaletlerinde görülen vahşi kedi ırkıdır. Bu kediler Oselot adıyla da bilinirler. Desenleri ve beden yapısının leopara benzerliği nedeniyle bu vahşi kedilere ayrıca “Cüce Leopar” adı da verilmektedir. Evcil kedilerin iki katı kadar boyutlara sahip olan Oselo kedisi sayıca oldukça azdır. Bu nadir bulunan ve türleri tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan vahşi canlılar ne yazık ki uzun bir süre kürkleri için avlandılar. 1990 yılından sonra Oselo kedilerinin türlerinin tehlikeye girdiği anlaşılarak avlanmalarına yasak getirildi. Böylece hayvan severlerin dikkatini çeken bu vahşi kedilerin sayısı artmaya başladı. Ama işin ilginç yanı bu kedilere duyulan ilgiyle birlikte Oselot kedilerinin satın alınmaya başlanması ve adeta bir ev kedisi gibi insanlarla yaşamaya başlamaları. Ne olursa olsun Oselo kedileri vahşi doğalarından bir şey kaybetmiş değiller ve tabiata ait birer vahşi kedi.
Nadir bulunan kedi ırklarından biri olan Domestic Longhair kedileri farklı kişilik özellikleri, uzun tüyleri ve güzel yüzleri sayesinde Amerika Birleşik Devletleri’nde çok popülerdirler. Domestic Shorthair ve Domestic Medium Hair kedileri ile akraba olan bu sevimli kedilerin karakteristik fiziksel nitelikleri kabarık ve uzun tüyleridir. Domestic Longhairlar Domestic kedi ırklarının sadece %10’u kadardır. Çünkü bu kedilerin kendilerine has tüy yapısı, Domestic kediler arasında az rastlanılan bir özelliktir. Domestic Longhair kedilerinin kökenleri ise Batı Asya’ya dayanmaktadır. Çok eski bir kedi cinsi olduğu düşünülen bu kedi ırkı Türkiye, Rusya ve İran’dan dünyaya yayıldıkları ile ilgili görüşler yoğunluktadır. Ankara kedileri ile İran kedilerinin bu kedilerin ataları olduğu da sanılmaktadır. İlk kez 16. yüzyılda Avrupa’ya getirilen Domestic Longhairlara Batıda “Long Hair Moggie” adı verilmektedir. Ayrı bir kedi ırkı oldukları ise İtalya’da kabul edilmiştir.
Ataları İran kedileri gibi basık bir yüze ve yuvarlak, iri yapıdaki gözlere sahip olan Exotic Shorthair kedileri tombul gövdeleri ile birer sevimlilik abidesidirler. Bu tatlı hayvanlar İran kedileri ile Amerikan Shorthair kedilerinin melezlenmesi sonucu elde edilmişlerdir. İran kedilerinin dünyada en çok aranan kedi cinslerinin başında yer almaya başlamasıyla bu kedilere benzer fiziksel özellikleri bulunan ve İran kedileri gibi yumuşacık bir karakter yapısına sahip olan yeni bir kedi cinsi yetiştirilmesini üreticilerin tutkusu haline geldi. Bu doğrultuda 1950 yılında Amerikan Shorthair kedileri ile İran kedilerinin melezlenmesine başlandı. Sonuç ise Exotic Shorthair kedilerinin ortaya çıkması oldu. İran kedilerinden çok daha aktif ve neşeli canlılar olan Exotic Shorthair kedileri 1960’ların sonuna gelindiğinde adını duyurmaya başladı ve dünyanın birçok ülkesinde hatırı sayılır bir popülarite elde etti.
Rex kedilerine özgü kıvırcık ve kısa tüylere sahip olan Cornish Rex kedileri akrabalarından farklı olarak çok sevecen ve sosyal değillerdir. Yine de diğer kedi türlerine göre evcillerle ve insanlarla sıcak ilişkiler kurabilen bu kedi ırkı fazla hareketli ve enerjiktirler. İngiltere’nin Cornwall bölgesinde keşfedilen ve “Cornish” adını da bu bölgeden alan Cornish Rex kedilerinin ataları ve akrabalarından tek farklılığı karakter yapıları değildir. Aynı zaman bu kedilerin tüylerinin Rex ırklarından daha sık olduğu hemen göze çarpar. Tüm Rexler gibi oyun oynamaya bayılan Cornish Rex kedileri tesadüf eseri iki kedinin çiftleşmesi sonucu İngiltere’de keşfedilmişlerdir. 1950 yılında ortaya çıkan bu kedi ırkı dünyanın en çok aranan ve en ilgi duyulan kedileri arasında yer alır.
Seyrek ve kıvırcık tüylü kedi cinslerinden biri olan Oregon Rex kedileri, Devon Rex ve Cornish Rex kedi ırklarına benzerlikleri ile bilinirler. Henüz yeni bir ırk sayılan Oregon Rexler 1944 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Oregon şehrinde üretilmeye başlanmıştır. Diğer tüm Rex kedileri gibi sevecen ve oyuncu canlılar olan bu kedilerin üretimi 1970 yılına kadar devam etti. Yetiştirilmeye başlandıkları yıldan 1970’lere kadar Amerika Birleşik Devletleri’nde oldukça popüler hale gelen bu kıvırcık kediler zamanla azalmaya başladı. Günümüzde sayıları çok az olan Oregon Rex’ler başta Cornish ve Devon Rexler olmak üzere diğer Rex kedileri ile melezlenerek üretilmeye devam edildi. Başlı başına bir ırk oldukları kabul edilen bu kedileri artık diğer Rex cinslerinden ayırt etmek mümkün değil. Bu nedenle saf bir Oregon Rex bulmak söz konusu olamıyor.
Kedi severler sadece evcil kedileri değil, vahşi kedileri de merak ediyorlar. Vahşi kediler arasında kedi aşıklarının en sevdiği cins ise Karakulak kedisi. Evcilleştirilebilen Karakulak kedileri fiziksel özellikleri ile Vaşaklara benzerler. Bu benzerlik nedeniyle Step Vaşağı ve Mısır Vaşağı isimlerini de alırlar. Güzellikleriyle görenleri büyüleyen Karakulak kedilerinin adlarından da anlaşılacağı gibi kulaklarının dış kısımları siyahtır. Vaşaklar gibi sivri uçlu kulaklara sahip olan bu vahşi kedilerin evcilleştirilmeye en yatkın vahşi cinslerden biri olduğu kabul görmektedir. Ülkemizde de yaşadığı düşünülen ve nesilleri tükenme tehlikesi ile karşı karşıya kalan Karakulak kedileri yoğunluklu olarak Afrika’da görülür.
