Dünyada çok fazla köpek türü olduğunu biliyor musunuz? Sizler için köpek dostlarımızın türlerini inceledik. Gelin beraber bakalım.
Dünyada çok fazla köpek türü olduğunu biliyor musunuz? Sizler için köpek dostlarımızın türlerini inceledik. Gelin beraber bakalım.
Buruşuk yüzleri, kocaman kafaları ve sarkık kıs kulakları dikkat çeken Fransız Mastiff köpekler Güney Fransa kökenli hayvanlardır. Ne yazık ki geçmişte dövüş köpeği olarak kullanılan bu hayvanların kökleri bilinenden çok daha eski dönemlere dayanır. Ama cinsin şimdiki haline en yakın fiziksel özelliklere sahip olduğu zaman 14. yüzyıla kadar takip edilmektedir. Sahiplerine bağlılıkları ve dolayısıyla koruma konusunda başarıları keşfedilerek zamanla Fransız soyluları arasında çok popüler olan Fransız Mastifflerinin soyları 19. yüzyılın sonunda geliştirilmiştir. 20. yüzyılın ikinci yarısında Amerika Birleşik Devletleri’ne de ithal edilen bu iri köpekler 2008 yılında dünyaca tanındı ve başlı başına bir ırk olarak kabul edildi.
Uzun bacakları ve zarif vücuduyla tam bir tazı özelliği gösteren İtalyan Greyhound cinsi köpekler, İtalyan Tazısı adıyla da anılırlar. Piccolo Levriero İtaliano, Galgo İtaliano ya da kısaca İggyy isimleri ile de bilinen bu köpekler minyatür birer tazıdırlar. Kökleri hakkında net bir bilgiye sahip olunmayan İtalyan tazılarının tarihinin milattan öncesi dönemlere dayandığı düşünülmektedir. Bu köpeklerin Fenikeliler tarafından Güney Avrupa’ya getirildiği ve buradan da Avrupa’nın kalanına yayıldığı sanılmaktadır. İtalya’ya geldikleri zamandan itibaren İtalyan soyluları arasında çok revaçta olan İtalyan Greyhound köpekleri daha sonra İngiltere’ye getirildi ve burada Viktoryen dönemde hatırı sayılır bir üne kavuştular. 19 yüzyılda Amerika kıtasına ithal edilen İtalyan Tazıları dünyada da tanınarak kendi başına bir ırk olarak kabul görmeyi başardı.
Avrupa’nın en eski av köpeği cinslerinden biri olan Bracco İtaliano ya da daha çok bilinen adıyla İtalyan Pointeri enine uzun bir gövdeye ve kocaman kulaklara sahiptir. İtalyan Pointer cinsi köpeklerin tarihine bakıldığında soylarının milattan önce 4. ve 5. yüzyıla dayandığı üzerine görüşlerin olduğu görülebilir. 14. yüzyılda Avrupa’da izlerine rastlanan Bracco İtaliano ırkının kökenlerinin hangi tarihlere dayandığı birer varsayımdan öteye gidememiş, yani kesin olarak kanıtlanamamıştır. İtalya’da soylu sınıftan fazlaca rağbet gören İtalyan Pointer cinsi 19. yüzyılda sayıca çok azalmıştır. Bu nedenle bu köpeklerin üretimine hız verilmiş ve 1920 yılında tür geliştirilmiştir. 1949’da üzerinde yine çalışmalar yapılan Bracco İtaliano köpek ırkı 1980’lerin sonunda İngiltere’ye getirilmiş, burada yaygınlaştıktan sonra Amerika Birleşik Devletleri’nde de tanındı. Son olarak İtalyan Pointerleri 2001 yılında dünya çapında başlı başına bir ırk olarak kabul gördü.
Balkan yarımadasının İlirya bölgesine ait olan Sarplaninac ya da bir diğer adıyla İlirya Çoban köpeğinin tarihinin Roma dönemine kadar uzandığı sanılmaktadır. Dünyanın en eski ırklarından biri olan bu iri köpeklerin atalarının Tibet Mastiff cinsi olduğu düşünülmektedir. İllyrian, Sharplanina ve Yugoslav Çoban köpeği isimlerini de alan bu hayvanlar koruma ve sürü gütme yeteneklerinin yanında Yugoslavya ordusunda da görev almışlardır. Günümüzde de Sırbistan ordusu için yetiştirilen İlirya çoban köpekleri 1970’ten sonra Amerika’ya gönderilmeye başlandı. Bu tarihten sonra Amerika Birleşik Devletleri ile Kanada’da tanınmaya başlanan ve bu ülkelerde yırtıcılara karşı sürüleri koruyan Sarplaninac cinsi köpekler 1995 yılında başlı başına bir ırk olarak tanınmıştır. Ama İlirya çoban köpekleri halen nadir görülen ve yetiştikleri topraklarda popüler olan hayvanlardır.
Oyuncak köpek ırklarından biri olan Toy Manchester Terrier, standart boyutlara sahip olan varyetesinin minyatür türüdür. 19. yüzyılda İngiltere’de yetiştirilmeye başlanan bu köpekler görünüş olarak adeta minik bir Doberman’ı andırır. Bu benzerliğin nedeni şaşırtıcı biçimde Doberman köpek ırkının atalarından birinin Toy Manchester Terrierler olmasıdır. Siyah tüyleri nedeniyle Black Terrier adıyla da bilinen Toy Manchester cinsi köpeklerin yetiştirilme amacı fare avcılığıdır. Ama bu köpekler Victoria döneminde fare avcılığından saray mensupluğuna adım attılar. Soylu sınıftan gördüğü ilgi ile Toy Manchester Terrier köpek ırkı o dönem İngiltere’nin en popüler köpek cinslerinin arasına girdi. Günümüzde halen Avrupa’da rağbet gören bu köpekler Toy ve Standart boy şeklinde tek bir cins olarak 1959 yılında kabul gördü.
Çok zeki canlılar olan Belçika Tervuren köpek ırkı, Belçika kırsalında çoban köpeği olarak kullanıldığı gibi polis köpekliği ve arama kurtarma köpekliği konusunda da oldukça başarılıdır. Kızak çekme, sürü gütme ve iz sürme gibi görevleri de yapabilen bu çalışkan köpekler 19. yüzyılda Belçika’da yetiştirilmeye başlanmışlardır. Batıda Belgian Tervuren adıyla bilinen bu hayvanlar 20. yüzyılın ilk yarısında Amerika Birleşik Devletleri’ne getirilmiş, 1959 yılında da ayrı bir çoban köpeği cinsi olarak kabul görmüşlerdir. Halen ülkesinde çok popüler olan Belçika Tervuren Çoban köpeği özellikle Avrupa ve Amerika’da rağbet görmektedir.
Adlarından da anlaşılacağı gibi oyuncak, yani Toy köpeklerinden biri olan Russian Toy cinsi Russian Terrier, Moscow Toy Terrier ve Moscovian Miniature Terrier isimleriyle de bilinir. Uzun tüyleriyle dikkat çeken bu köpeklerin tarihi 17. yüzyıla dayanır. Russian Toy ırkının atalarının İngiliz Toy Terrierler olduğu düşünülmektedir. Rusya’ya ithal edilen İngiliz Toy Terrier cinsi burada geliştirilmiş ve Russian Toy Terrier ırkı son halini almıştır. Russian Toylar özellikle soylu sınıftan gelenler arasında ciddi bir talep bulmuş ve bu köpekler 20. yüzyılda Rus aristokratlarının en çok aranan köpekleri haline gelmişlerdir. Yine söz konusu yüzyılda Rusya’da yaşanan Bolşevik Devrimi ile Russian Toy ırkının üretimi durdurulmuş ve 1950 yılına kadar da üretimleri gerçekleştirilmemiştir. 1950 yılından sonra tekrar yetiştirilmeye başlanan Russian Toy Terrierler ancak 2006 yılında ayrı bir cins olarak kabul edilmiştir.
Avcılık yetenekleri ve keskin zekalarıyla nam salan Silky Terrier cinsi köpekler birer süs köpeği olmalarına rağmen son derece çalışkan canlılardır. Geçmişte haşere ve fare avında kullanılan ve 19. yüzyılda Avustralya’da yetiştirilmeye başlanan bu cinsin atalarının Yorkshire Terrier köpekler olduğu sanılmaktadır. Fakat Silky Terrierlerin Yorkshire Terrierlerden farkı tüylerine bakıldığında hemen anlaşılır. Avustralya’da yetiştirilmeye başlandıkları için Sidney Terrier olarak da bilinen Silky Terrierler uzun tüy ve daha iri boyutlara sahip hayvanlardır. Ayrıca Silky Terrierlerin gövdeleri boylarına oranla daha uzun olur. Yorkshire Terrierlerle aralarındaki farklılıkların sebebi bu köpeklerin diğer bir atasının Avustralya Terrierleri olmasıdır. “Silky” adı ise İngilizce “ipeksi” sözcüğünün karşılığıdır ve bu köpeklerin yumuşak tüylerine yapılan bir atıftır. Yani Silky Terrierler’in en göze çarpan özellikleri olan uzun, ipeksi tüyleri bu güzel hayvanlara adlarını vermiştir. Avrupa’da çok tanınmış bir ırk olan Silky Terrier 1959 yılından beri ayrı bir cins olarak kabul edilmektedir.
Av köpeği cinslerinden biri olan Bavyera Dağ Tazısı diğer adıyla Bavarian Mountain Hound adını Almanya’nın 16 eyaletinden biri olan Bavyera (Bayern)’dan alır. Ülkelerinde Bayerischer Gebirgsschweisshund ya da Bayerische Gebirgsbracke isimleriyle de anılan bu köpeklerin kökeni 18. yüzyılın başlarına dayanır. 19. yüzyılda geliştirilen Bavyera Dağ tazıları kırsal alanlarda tavşan ve kuş avlarında sahiplerine eşlik etmişlerdir ve iz sürme konusunda çok başarılı oldukları için avın yerini hemen tespit edebilirler. Dağlık ve engebeli arazilerde çok rahat ve hızlı hareket edebilen bu sarkık kulaklı dostlarımız sahiplerine bağlılıkları ile nam salmışlardır. Hanover Tazıları ile Tirol Tazılarının melezlenmesi ve geliştirilmesiyle elde edilen Bavyera Dağ tazıları ülkelerinde popüler hayvanlar olmasına rağmen Türkiye’de çok yaygın değillerdir.
Çevik vücudu ve tatlı yüzüyle dikkat çeken Appenzeller Sennenhund cinsi köpekler İsviçre kökenli hayvanlardır. Adlarını da İsviçre’nin Appenzell şehrinden almışlardır. Appenzel Dağ Köpeği adını da alan bu patili dostlarımız çoban köpeği cinslerindendir. 19. yüzyılın ikinci yarısında ayrı bir ırk oldukları ortaya koyulsa da çok eski bir köpek ırkı olduğu sanılan Appenzeller Sennenhundlerin Roma döneminden bugüne miras kaldıkları söylenmektedir. Özellikle çoban sürülerini gütme konusunda çok başarılı olan bu enerjik köpekler halen İsviçre kırsalının aranan köpek cinsleri arasındadırlar. Ama sayıları epey azalmış durumdadır. Cesaretleriyle de nam salan Appenzel Dağ köpekleri yuvaları ve sahipleri için kusursuz bekçilik yaparlar.
Kısa kuyrukları, uzun burunları ve kaslı, minik gövdeleri ile dikkat çeken Fox Terrier köpekler 18. yüzyıldan bu yana İngiltere’de varlık gösteren bu köpekler, fare gibi haşereler ile tilki avlarında büyük başarı göstermişlerdir. Av konusunda hayli yetenekli olan Fox Terrier ya da bir diğer adıyla Smooth Terrierler 1895’te ayrı bir köpek ırkı olarak kabul edilmiştir. Çok enerjik ve hızlı hareket eden Fox Terrier cinsi bu nitelikleri nedeniyle köpek yarışlarında da boy gösterirler. Foxie adı da verilen bu hayvanlar özellikle bu yüzyılın başında üreticiler tarafından ilgi görmeye başlamış ve ülkelerinin dışında da popüler hale gelmişlerdir. Halen Amerika Birleşik Devletleri’nde düz ve kıvırcık tüylü olmak üzere iki tür Smooth Terrier üretimi yapılmaktadır.
Tombul ve sağlam gövdeleri, kıvrık kulakları ve kocaman çeneleriyle diğer Bulldog türlerinden ilk bakışta ayırt edilmesi zor olan Victorian Bulldog cinsi köpekler, görünüşlerinin aksine son derece kibar canlılardır. Mollet Victorian Bulldog adı ile de bilinen bu hayvanlar, “Mollet” ismini yetiştiricilerinden alırlar. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde Bulldog ırkının sağlık sorunlarını gidermek isteyen Ken Mollet, bu köpekleri üretmek adına çalışmalara başladı. Ken Mollet’in amacı 19. yüzyıl Victoria dönemindeki Bulldogların görüntüsüne sahip ama onlardan çok daha sağlıklı bir Bulldog ırkı ortaya çıkarmaktı. Bu amaç doğrultusunda Bull Terrier, Bullmastiff, Staffordshire Bull Terrier ve Fransız Mastiff gibi cinleri melezleyen Mollet sonunda iyi birer bekçi köpeği olan Victorian Bulldog cinsine ulaştı.
Çok eski bir av köpeği ırkı olan İngiliz Setterler sarkık kulakları, puanlı kürkleri ve yer yer uzun olan tüyleri ile dikkat çekerler. Bu köpeklerin tarihinin 14. yüz yıla kadar dayandığı düşünülmektedir. Fransa’dan getirilen bir setter cinsi ile Spaniel Pointer birkaç su köpeği cinsinin melezlenmesi sonucu 19. yüz yılda ortaya çıkmış olan İngiliz Setter ya da anavatanlarında bilinen adıyla British Setter nadir görülen ve değerli köpek ırkları arasında yer aldığından onlara ulaşmak zordur. Bu özel köpeklerin İngiltere ve Fransa’da çok popüler olduğu bilinmektedir. Ülkemizde ise British Setter cinsi köpeklere pek fazla rastlanmamaktadır.
Küçük köpek ırklarından biri olan Yorkshire Terrier, görünüşü kadar zekasıyla büyüleyen bir cinstir. Yorkie lakabıyla da bilinen bu köpeklerin tarihi 19. yüzyıla dayanır. Yorkshire Terrierler ilk bakıldığında soyluların köpekleri sanılsa da 19. yüzyıl ortalarından beri maden işçilerinin yakın dostu olmuşlardır. Madenlerdeki fare ve diğer kemirgenleri avlamak için kullanılan Yorkshire Terrier köpek ırkı daha sonra aristokratların ilgisini çekmeyi başarmışlardır. Viktorya döneminin sonlarına doğru hemen her soylunun evinde görülebilen bu sevimli köpeklerin atalarının İskoç Terrierleri olduğu düşünülmektedir. Yorkshire Terrierler bahsi geçen yüzyılın sonlarında Amerika Birleşik Devletleri’ne götürüldü ve böylece dünyaya tanıtılmış oldular. 1885’te ise ayrı bir köpek ırkı olarak kabul edildiler. Yorkshire Terrier köpek ırkı günümüzde bir süs köpeği olarak çok popüler.
Kıvrık kuyrukları, minik kulakları ve sevimli yüzleri ile hayvan severlerin çok sevdiği Lapponian çoban köpeği Finlandiya kökenlidir. Tarihi çok eski dönemlere dayanan bu köpek ırkı, adını anavatanları Finlandiya’nın en seyrek nüfuslu ve en büyük bölgesi olan Laponya’dan alır. Kuzey kutup dairesinde bulunan bu bölge çok soğuk bir coğrafyadır. Dolayısıyla Lapponian cinsi köpekler dondurucu hava şartlarına dayanabilecekleri bir kürke sahiplerdir. Fince Lappi ya da Lap lakaplarının yanında Lapponian Herder, Finnish Reindeer Herder, Lapland Reindeer Dog ve Lapinporokoira adlarıyla da bilinirler. 16. yüzyıldan beri ülkelerinde popüler olan Lapponian çoban köpekleri Rusya, Norveç, İsveç ve Danimarka gibi Kuzey Avrupa ülkeleri dışında az tanınmaktadırlar.
